Είμαι υπέρ του λαού και αυτό είναι το πούρο μου

…γράφει ο Πάνος Παναγιώτου

Οξύμωρο; Μας φαίνεται ίσως περίεργη τούτη η φράση, δανεισμένη από ένα ποίημα του Έντγκαρ Λη Μάστερς. Περίεργη εξαιτίας του συμβολισμού που παίρνει το πούρο στη σκέψη του κοινού νου. Πούρο και λαός σύμφωνα με αυτόν το συμβολισμό δεν μπορούν να πηγαίνουν μαζί. Είναι αλλόκοτο, περίεργο και ασυνήθιστο. Αυτά πάντα με βάση συγκεκριμένα στερεότυπα, με τα οποία μας έχουν εμβολιάσει από πολύ νωρίς η οικογένεια, οι φίλοι, η κοινωνία, το σχολείο, κλπ.

Φανταστείτε λοιπόν μια φωτογραφία να απεικονίζει κάποιον που απολαμβάνει το πούρο του, ας πούμε μάλιστα πως καπνίζει ένα Gurkha Black Dragon που κοστίζει λίγο παραπάνω από 1000 δολάρια το ένα, και ακριβώς κάτω από τη φωτογραφία, μέσα σε εισαγωγικά, να υπάρχει η επιγραφή "είμαι με τον λαό και αυτό είναι το πούρο μου". Θα μπορούσατε να φανταστείτε ακόμα τον εικονιζόμενο ντυμένο με ένα ακριβό κοστούμι και με το γνωστό στον κόσμο των περιοδικών και της τηλεόρασης κατάλευκο χαμόγελο. Οι περισσότεροι θα ξεκαρδίζονταν, ενδεχομένως να τον έβριζαν κιόλας γιατί θα ένιωθαν ότι τους κοροϊδεύει.

Το πούρο ως σήμα κατατεθέν της γκλαμουριάς, των πλουσίων και πετυχημένων φαίνεται να μην συνάδει με τη δράση του λαού. Πώς αυτό το προϊόν από τα χέρια μιας φυλής Ινδιάνων στο Μεξικό έφτασε να γίνει σύμβολο φινέτσας και ακριβού γούστου ; Δεν θα επιχειρήσω μια ιστορική αναδρομή στην ιστορία του πούρου. Αυτό που είναι απαραίτητο να τονίσουμε είναι πως υπάρχει μια μεταγλώσσα [με όρους του Μπάρτ], ένας μύθος δηλαδή, που θέλει το πούρο να αντανακλά την ταυτότητα και την "κουλτούρα" των πλουσίων, στην πραγματικότητα βέβαια δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα προϊόν που παράγεται με καπιταλιστικούς όρους. Από αυτήν την άποψη, ένα προϊόν μιας απαλλοτρίωσης.          

Πούρο και λαός (σαν το γνωστό "λαός και Κολωνάκι") φαίνεται λοιπόν να μη συμβαδίζουν.

Ωστόσο, είναι μάλλον πρόωρο αν όχι αβάσιμο, να συνδέουμε αυτόματα τον καπνιστή πούρων με την [υπερ] ευφορία. Θα μπορούσε κάποιος να απαντήσει πως αφού το πούρο είναι ένα προϊόν που παράγεται με καπιταλιστικούς όρους, άρα και αυτός που το καπνίζει, και ειδικά ένα  πούρο των 1000€, είναι καπιταλιστής και το μοναδικό ίσως πράγμα που δεν τον αγγίζει είναι τα προβλήματα της εργατικής τάξης, του "λαουτζίκου". Δεν ξέρω αν μπορώ να διαφωνήσω απόλυτα. Θα πρέπει όμως να έχουμε στο μυαλό μας πως το θέμα των ταυτοτήτων δεν είναι τόσο απλό. Είναι μάλλον εξαιρετικά περίπλοκο. Πράγματι αν το σκεφτούμε, δεν νομίζω να διαφωνήσουμε, οι άνθρωποι πάμπολλες φορές άλλα δείχνουν, άλλα σκέφτονται και άλλα κάνουν, άλλα λένε και άλλα εννοούν. Το να καπνίζω λοιπόν ένα πούρο των 1000€, ή οτιδήποτε άλλο [για παράδειγμα στη θέση του πούρου θα μπορούσαμε να βάλουμε ένα σωρό προϊόντα όπως ένα iPad κλπ], δεν με κάνει απευθείας αντίθετο με τα συμφέροντα του λαού, απαθή για όλα τα δεινά που συμβαίνουν στην κοινωνία και σκληρό καπιταλιστή που σκέφτεται μόνο τα συμφέροντα του εις βάρος των άλλων. Το πούρο είναι απλώς ένα προϊόν. Ένα προϊόν που παράγεται με καπιταλιστικούς όρους.